مادر شدن می تواند برای اکثر خانم ها یک تجربه جدید و قشنگ و در عین حال استرس زا باشد زیرا هر روز ممکن است چالش های جدیدی برای روند والدینی آنها به همراه داشته باشد. بسیاری از موضوعات وجود داشته که ممکن است باعث نگرانی شده و یکی از آنها می تواند بالا آوردن شیر در نوزادان تان باشد! تغذیه بیش از حد، حساسیت به مواد غذایی و یا داشتن آلرژی، تنگی پیلوریک (تنگی مجرای پیلور یا مجرای ورودی المعده)، بلعیدن هوا و ریفلاکس اسید، علل شایع تر بالا آوردن شیر در نوزادان می باشد. آروغ کودک خود را بعد از هر وعده غذایی بگیرید تا گاز بلعیده شده همراه با غذا از بین برود. هر ۳ تا ۴ ساعت بین تغذیه بعدی کودک خود فاصله بگذارید و اطمینان حاصل کنید که کودک تان هنگام تغذیه، شیر را با عجله قورت نمی دهد (اصطلاحا هلپ هلپ خوردن) و با دست جلوی دهان خود را نمی گیرد بلکه به آرامی تغذیه می کند. بعد از شیر دادن، قبل از اینکه کودک را به پشت روی تخت دراز کنید، کودک را به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در حالت ایستاده نگه دارید. همچنین رژیم غذایی خود و کودک خود را کنترل کنید.
دلایل بالا آوردن شیر توسط نوزاد چیست؟
در اینجا برخی از دلایلی که کودکان یا نوزادان چندماهه شیر تغذیه شده را بالا می آورند، وجود دارد:
به دلیل ریفلاکس اسید
ریفلاکس اسید به عنوان یک وضعیت دردناک برای کودک شناخته شده است که در آن اسید معده از گلو عبور می کند. این مورد بسیار شایع بوده و می تواند کودک را به سمت پرتاب شیر تغذیه شده سوق دهد. با اجتناب از تغذیه کودک در حالت ایستاده، مشخص کردن میزان شیر دادن به کودک در یک نوبت شیردهی، و نیز با پرهیز از مصرف برخی مواد غذایی در دوران شیردهی (غذاهای خانواده مرکبات، نوشیدنی های گازدار، غذاهای پرادویه و غیره) می توان از این وضعیت جلوگیری کرد.
به دلیل سیستم هضم نابالغ در کودک
یکی از رایج ترین دلایل بالا آوردن شیر توسط کودک به دلیل سیستم گوارشی نابالغ است. با این حال، با بزرگ شدن نوزادان، روند هضم آنها نیز بهتر می شود و دیگر شیر را بالا نمی آورند. در برخی موارد، نوزادان ممکن است به دلیل مشکلات هضم مثل عدم تحمل لاکتوز، واکنش آلرژیک به شیر خشک یا شیر گاو و یا آلرژی به پروتئین شیر، شیر را بالا بیاورند. با چک کردن و زیر نظر داشتن علائمی مانند اسهال کودک، می توانید چنین حساسیت ها یا عدم تحمل هایی را کنترل کنید. در صورت مشاهده چنین علائمی، باید به پزشک مراجعه کنید.
بلعیدن هوا درحین تغذیه
با افزایش سن و بزرگتر شدن نوزادان، آنها با اشتیاق بیشتری نیز شیر خورده و به اصطلاح با ولع بیشتری تغذیه می کنند. بنابراین در حین تغذیه، هوای اضافی را میبلعند. نوزادان کنجکاو یا در حال گریه، معمولاً هنگام تغذیه چندین بار استراحت کرده و قبل از شروع به شیر خوردن مجدد، به اطراف نگاه کنند. با انجام این کار، کودک هوای بیشتری را در حین شیر خوردن به حفره دهانی فرو خواهد برد. وقتی هوا در مایعات گیر می افتد، باید از یک راه یا دیگری خارج گردد. گاهی از طریق دهان به صورت آروغ، همراه با مقداری شیر بلعیده شده مادر و یا بار دیگر از طریق بینی کودک تان خارج می شود.
حساسیت به مواد غذایی و یا داشتن آلرژی
دلیل خوبی وجود داشته که به خاطر آن مادران را ترغیب می کند تا به طور انحصاری در ۶ تا ۱۲ ماه اولیه، کودک خود را فقط از شیر مادر تغذیه کنند. از آنجایی که نوزادی ۹ ماه اول را در شکم مادر خود می گذراند، از این رو با محیط و عادات غذایی خود آشنا است. هیچ عامل مشکل زایی در شیر مادر وجود ندارد. با این حال، تغذیه کودک با شیرخشک بلافاصله پس از تولد حتی زمانی که چاره ای به جزء استفاده از شیرخشک نیست می تواند واکنش های آلرژیک در کودک ایجاد کند. اگر کودک شما به تازگی خوردن مواد غذایی جامد را شروع کرده است، به نحوه واکنش او در مقابل هرگونه مواد غذایی دقت کنید.
جدا از تغذیه غذاهای جدید به کودک، شما به عنوان مادر باید رژیم غذایی خودتان را نیز رعایت کند. تغییر ناگهانی رژیم غذایی می تواند در شیر مادر منعکس شده و باعث حساسیت غذایی کودک شما گردد. لازم است مقدار زیادی از رژیم غذایی جدید خود را به وعده ها اضافه کرده تا تغییرات لازم در شیر خود را ایجاد کرده باشید. اگر ویتامین ها یا داروهای جدیدی به رژیم غذایی خود یا کودک وارد می کنید، واکنش نوزادان به این مواد را مشاهده کنید. در برخی موارد، کودک غذا را پس می زند.
موقعیت قرارگیری درحین تغذیه
نوزادان زمان بسیاری زیادی بر روی پشت خود قرار دارند، بطوری که گاهی اوقات والدین فراموش می کنند که هنگام تغذیه نیز قرار نیست کودک در موقعیت درازکش قرار بگیرد. به پشت دراز شدن کودک بلافاصله پس از تغذیه باعث می شود شیری که تغذیه کرده را بالا بیاورد. به یاد داشته باشید نوزادان نمی توانند به سرعت با شرایط وفق پیدا کنند و به یاد داشته باشید که موقعیت درازکشیده، صرفا موقعیت مناسبی برای هر شرایطی نخواهد بود.
لباس تنگ و نامناسب
سایزبندی های لباس و پوشک نوزادان حتما به یک دلیلی ایجاد شده است! پوشک خیلی محکم یا نوار کش می تواند فشار زیادی به شکم نوزاد وارد کرده و باعث شود کودک شما محتوای شکم خود را بالا بیاورد.
به دلیل تنگی پیلوریک
این یکی از موارد نادر بوده که می تواند نوزادان تازه متولد شده را تحت تأثیر قرار دهد. در این حالت معده باریک و تنگ بوده و برای منتقل شدن غذا به داخل روده مشکل ایجاد می کند. این شرایط می تواند یکی از دلایل کاهش وزن غیرقابل توجیه کودک شما، بالا آوردن شیر رقیق یا پنیر شده، ایجاد یبوست و غیره باشد. درمان این بیماری معمولاً نیاز به مداخله جراحی دارد.
چگونه می توان از بالا آوردن شیر توسط جلوگیری به عمل آورد
اگرچه بالا آوردن شیر یک پدیده رایج در نوزادان است، اما در اینجا یکسری نکات وجود داشته که می تواند مانع از بالا آوردن شیر خورده شده توسط کودک تان گردد:
- اطمینان حاصل کنید که کودک خود را در حالت ایستاده تغذیه میکنید زیرا شیردادن در حالت خمیده و قوز کرده و یا درازکشیده می تواند باعث بالا آوردن شیر توسط کودک تان گردد.
- اگر سینه های شما خیلی پر است، مطمئن شوید که مقداری شیر را برای کنترل کردن میزان آن درون بطری می دوشید. اگر کودک از بطری تغذیه میکند، باید سوراخ نوک بطری را بررسی کرده تا مطمئن شوید مقدار خروجی شیر مناسب بوده و تحمل آن برای کودک به اندازه است.
- از تغذیه بیش از حد کودک تان خودداری کنید، اگر کودک از شیرخوردن خودداری کرد و به اصطلاح سیر شد، پس اصرار به شیر دادن به او نداشته باشید. بیشتر روی تنظیم کردن تعداد دفعات شیردهی خود تمرکز داشته باشید، تا اینکه مقدار شیردهی در یک وعده برایتان مهم باشد.
- از نبودن هرگونه فشار اضافی بر روی معده کودک خود اطمینان حاصل کنید (که ممکن است این فشار به دلیل لباس تنگ، پوشک های تنگ و یا نوزادانی که مدت طولانی روی شکم خود خوابیده اند و غیره اتفاق بیفتد.) تا از بروز بالا آوردن شیر توسط کودک تان جلوگیری کرده باشید.
- سعی کنید آروغ کودک خود را بگیرید تا هوای محبوس شدهای را که کودک در حین تغذیه بلعیده است، خارج کند. در صورت امکان، آروغ کودک خود را در بین دفعات تغذیه نیز بگیرید.
- اطمینان حاصل کرده تا محیط تغذیه را برای کودک خود آرام و ساکت نگه دارید زیرا وقتی نوزادان درحین شیر خوردن حواس شان پرت می شود، ممکن است هوای بیشتری را نیز بلعیده و همین امر باعث می شود بعدا شیر را بالا بیاورند.
آیا باید بعد بالا آوردن شیر توسط کودک، دوباره به او شیر داد؟
گرچه به نظر می رسد که کودک با بالا آوردن شیر تغذیه شده، کل محتوای شکم خود را بالا آورده است، اما معمولاً این حجم شیر بالا آورده شده، بیشتر از یک قاشق غذاخوری نیست، بنابراین نیازی به تغذیه کودک خود بعد از بالا آوردن نیست. از آنجا که تغذیه بیش از حد باعث بالا آوردن نوزاد می شود، ممکن است کودکتان مقدار شیر تغذیه شده اضافی را بالا بیاورد. برای جلوگیری از چنین اتفاقی، بعد از دور اول تغذیه، فقط چند دقیقه بیشتر صبر کرده تا کودک، خودش برای شیر بیشتر سر و صدا کند!
در چه سنی بالا آوردن های کودک خاتمه می یابد؟
همانطور که کودک شما رشد می کند، دستگاه گوارش نیز باید در پی تکامل خود، شل شده و منقبض شود و محتوای معده را در خود معده نگه دارد. نوزادان عموماً در سنین ۶ و ۷ ماهگی یعنی فقط زمانی که بدون کمک والدین شروع به نشستن می کنند، دیگر شیر را بالا نخواهند آورد. البته در بعضی از نوزادان این بالا آوردن ها تا ۱۲ ماهگی کودک ادامه خواهد داشت.
درچه صورت تماس با پزشک متخصص ضروری است؟
با بالغ شدن سیستم گوارشی کودک، بالا آوردن شیر به تدریج متوقف می شود و این ممکن است در هر سنی از شش تا ۱۲ ماهگی اتفاق بیفتد. با این حال، اگر هر یک از موارد زیر را مشاهده کردید، باید با بهترین متخصص اطفال در اصفهان در تماس باشید:
- اگر کودک شما به درستی شیر نمی خورد.
- اگر کودک شما در تنفس مشکل دارد.
- اگر کودک شما وزنش بیشتر نمی شود.
- اگر در مدفوع کودک شما اثری از خون وجود دارد.
- اگر استفراغ کودک شما حاوی مایعی سبز یا زرد است.
- اگر بالا آوردن ها بیشتر شبیه استفراغ کردن باشد تا بالا آوردن عادی شیر.
- اگر تعداد دفعات دفع کودک تان در روز کمتر از حد انتظار و نرمال آن باشد.
- اگر محتوای شیر بالا آورده شده توسط نوزاد تازه متولد شده یا کودک دارای خون است.
- اگر متوجه شدید که کودک شما بیش از حد معمول گریه می کند یا حالت بدخلقی بیش از حد دارد.
- اگر کودک شما در سن ۶ ماهگی یا بیشتر، در حال بالا آوردن شیر طبیعی مادر یا شیر خشک تغذیه شده می باشد.
دلایل بیشماری وجود دارد که باعث می شود کودک شما شیر تغذیه شده را بالا بیاورد. اگرچه این یک اتفاق بسیار طبیعی در کودکان و نوزادان تازه متولد شده میباشد، اما اگر نگران این موضوع هستید، باید با پزشک متخصص خود مشورت کرده و نگرانی های خود را درمیان بگذارید. پزشک متخصص بهترین شخص برای کمک به شما در توضیح دلیل این عارضه بوده و همچنین بهترین راه حل را برای رفع آن به شما ارائه می دهد.
