وقتی کودکی مبتلا به یبوست دارید، دیدن آن‌ها با اجابت مزاج (حرکات روده‌ای) دردناک دشوار است. یبوست یک تجربه نسبتاً رایج در کودکان است، اما از کجا می‌دانید که چه مشکلی ایجاد می‌کند؟ کودک شما هنگامی که در هفته کمتر از سه بار اجابت مزاج دارد، دچار یبوست است. حرکات روده‌ای آن‌ها نیز ممکن است دردناک باشد و مدفوع سفت، خشک و بزرگ باشد. خوش‌بختانه یبوست در کودکان با چند تغییر در شیوه زندگی آسان قابل درمان و پیشگیری است.
در بیشتر موارد یبوست نیازی نیست که کودک خود را به سرعت به پزشک برسانید. با این حال، یبوست میتواند منجر به عوارضی شود یا حتی میتواند نشان دهد که مسئله جدی‌تری وجود دارد. اگر کودک شما بیش از دو هفته یبوست داشته باشد و علائم زیر را نیز تجربه کند، باید هرچه سریع‌تر ویزیت با پزشک داشته باشید.
- تورم شکم
- کاهش وزن
- پارگی در اطراف مقعد
- استفراغ
- خون در مدفوع
- تب
- روده‌ها از مقعد خارج می‌شوند (افتادگی رکتوم)
علل یبوست در کودکان
کودک شما ممکن است به دلایلی از استرس گرفته تا رژیم غذایی یبوست داشته باشد. برخی از دلایل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نخوردن فیبر کافی یا دریافت مایعات کافی به طور منظم.
- کودکانی که غذاهای فراوری شده، لبنیات یا گوشت‌های زیادی می‌خورند به راحتی یبوست می‌گیرند.
- برخی از داروها عوارض جانبی دارند که شامل یبوست است.
- کودک شما حتی در صورت تمایل به دستشویی رفتن، دفع مدفوع را انجام نمی‌دهد. این میتواند مربوط به استرس، آموزش، رفتن به دستشویی در مکان‌های خاص یا ترس از درد در هنگام نیاز به دفع مدفوع باشد.
علائم یبوست در کودکان
از بین رفتن علائم یبوست معمولاً کار سختی نیست. کودک شما به احتمال زیاد حرکات روده‌ای دردناک خواهد داشت (یا وجود ندارد). علاوه بر حرکات روده‌ای دردناک، کودک شما ممکن است این علائم را در صورت یبوست نشان دهد.
- شکم درد یا نفخ شکم
- مقدار کمی خون روی دستمال توالت باشد
- حرکات روده‌ای که هنگام دفع مدفوع به سختی انجام می‌شوند و تحت فشار قرار می‌گیرند
- مدفوع سفت، غیر معمول بزرگ و خشک، کوچک و گلوله مانند
- درد هنگام دفع مدفوع
- در هفته کمتر از سه بار اجابت مزاج داشته باشید
درمان و پیشگیری یبوست در اطفال
یبوست به راحتی قابل درمان و حتی قابل پیشگیری است. نیازی نیست که کودک خود را تا آخر عمر تحت مصرف داروها قرار دهید یا اقدامات شدیدی انجام دهید. در عوض، برای جلوگیری و درمان یبوست در کودک خود، تغییرات زیر را در سبک زندگی ایجاد کنید.
مایعات را در اولویت قرار دهید
مایعات به حرکت مدفوع در روده‌های کودک شما کمک می‌کنند. کودکان در سنین مدرسه هر روز حداقل به ۳ تا ۴ لیوان آب نیاز دارند. اگر کودک شما با مشکل یبوست دچار است، سعی کنید روزانه به او آب آلو بدهید تا مشکل از بین برود.
فیبر بیشتری را استفاده کنید
فیبر به راحتی هضم نمی‌شود، بنابراین به حرکت مدفوع در روده کودک کمک می کند. غذاهای حاوی فیبر بالا شامل میوه‌ها، سبزیجات، بلغور جو دوسر، ذرت بو داده و سایر غلات کامل است. به آرامی شروع به افزودن فیبر به رژیم غذایی کودک خود کنید. با افزایش فیبر، آب و مایعات بیشتری اضافه کنید زیرا آب به کار فیبر در سیستم کودک کمک می‌کند.
اجتناب از شیرینی و شکر
خوردن مقادیر زیاد قند میتواند تأثیر منفی بر سلامت دستگاه گوارش داشته باشد. در نتیجه، بسیاری از موارد یبوست در کودکان ناشی از خوردن روزانه شیرینی و آب نبات است. اگرچه کودکان عاشق شیرینی‌های خود هستند، اما باید سعی کنید آن‌ها را از رژیم‌های غذایی دور نگه دارید.
در زمان‌های منظم غذا بخورید
غذا خوردن روده‌ها را به طور طبیعی تحریک می‌کند و به کودک کمک می‌کند تا عادت‌های دستشویی خود را تنظیم کند. به روال کار خود فکر کنید و ببینید آیا می‌توانید زمان غذا خوردن را کمی تغییر دهید تا کودک قبل از رفتن به فعالیت بعدی (مدرسه، فعالیت های ورزشی و غیره) به دستشویی برود.
به فرزند خود بیاموزید تا نیازهای دستشویی خود را تنظیم کند
برخی از کودکان از رفتن به دستشویی خودداری می‌کنند، حتی اگر نیاز به رفتن باشد. اگر این مشکل فرزند شما است، از او بخواهید هر روز راس ساعت معین روی توالت بنشیند و برای دفع مدفوع سعی نماید. بعد از غذا معمولاً وقت خوبی است. این کار عادت‌های منظم دستشویی را به کودک یاد می‌دهد.
تحرک داشتن
ورزش بیشتر همچنین میتواند به یبوست کودک کمک کند. ورزش به هضم غذا کمک می‌کند. به حرکات طبیعی روده کمک می‌کند تا غذا هنگام هضم به جلو سوق یابد. افرادی که زیاد تحرک ندارند اغلب یبوست دارند. از کودک خود بخواهید به جای تماشای تلویزیون یا سایر فعالیت‌های داخل منزل، بیرون از خانه و بازی کند.
بیوفیدبک درمانی (بازخورد زیستی)
برخی از مراکز کودکان درمان بیوفیدبک را به عنوان راهی برای بهبود هماهنگی عضلات مرتبط با حرکات روده پیشنهاد می‌دهند. به یاد داشته باشید، بسیاری از کودکان مبتلا به یبوست مزمن هنگام تلاش برای دفع مدفوع کاملاً هماهنگ شده و از عضلات بر علیه یکدیگر استفاده می‌کنند. با استفاده از بازخورد زیستی، چندین سیم کوچک به پوست اطراف مقعد و شکم چسبانده می‌شوند. این سیم‌ها عملکرد عضلات مختلف را اندازه‌گیری می‌کنند و این اطلاعات را روی صفحه تلویزیون نشان می‌دهند. با انجام نوعی بازی ویدیویی، کودک میتواند یاد بگیرد که چگونه ماهیچه‌ها را سفت و شل کند از راه‌هایی که حرکات روده را کارآمدتر وکم دردناک تر می‌کند.
ملین‌ها
یبوست ایدیوپاتیک که بیش از چند روز طول کشیده است، معمولاً با ملین‌ها درمان میشود. پزشک شما در مورد نوع و شدت مورد نیاز شما را راهنمایی خواهد کرد. این ممکن است به عواملی مانند سن کودک، شدت یبوست و پاسخ به درمان بستگی داشته باشد. ملین‌ها برای کودکان معمولاً به صورت کیسه یا پودر ساخته شده به صورت نوشیدنی یا به صورت مایع / شربت در می‌آیند. ملین‌های مورد استفاده برای کودکان به طور کلی به دو نوع تقسیم می‌شوند.
- ماکروگول (که به آن پلی اتیلن گلیکول نیز گفته میشود) نوعی ملین است که مایعات را به داخل روده می‌کشد و مدفوع را نرم نگه می‌دارد. آن‌ها همچنین به عنوان ملین‌های اسمزی (روان کننده) شناخته می‌شوند. به عنوان مثال، Movicol® Pediatric Plain یک مارک تجاری است که معمولاً ابتدا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این را در آب مخلوط می‌کنند و نوشیدنی درست می‌کنند که می‌توان به آن کدو حلوایی سیاه اضافه کرد تا طعم آن بهتر شود. لاکتولوز نوع دیگری از ملین اسمزی است که به عنوان نرم‌کننده مدفوع عمل می‌کند.
- ملین‌های محرک. این‌ها روده را ترغیب می‌کنند تا مدفوع را بیرون بریزد. چندین نوع مختلف ملین محرک وجود دارد. سدیم پیکوسولفات، بیساکودیل، سنا و سدیم دوکوزات همه این موارد هستند. (Docusate) به عنوان نرم کننده مدفوع و همچنین محرک عمل می‌کند. اگر ماکروگل به خودی خود کافی نباشد، یک ملین محرک دیگر میتواند علاوه بر ماکروگل اضافه شود.
ملین‌ها به طور معمول چندین هفته پس از رفع یبوست و ایجاد عادت منظم در روده ادامه می‌یابند. به این روش درمان نگه‌دارنده می‌گویند. بنابراین، در کل، مدت زمان درمان ممکن است چندین ماه باشد. ملین‌های تجویز شده را به طور ناگهانی قطع نکنید. قطع ناگهانی ملین‌ها باعث میشود که یبوست به سرعت عود کند. پزشک شما به طور معمول کاهش تدریجی دوز را در طی یک دوره زمانی، بسته به نوع مدفوع در قوام و فرکانس، توصیه می‌کند. حتی برخی از کودکان ممکن است برای چندین سال به درمان ملین نیاز داشته باشند.
