گل‌مژه که به آن هوردئولوم نیز گفته می‌شود، یک برجستگی قرمز، متورم و حساس روی پلک است. برخلاف تصور عموم، گل‌مژه در کودکان نیز دیده می‌شود.
گل‌مژه در کودکان زمانی اتفاق می‌افتد که یک فولیکول مژه یا غده‌هایی که در داخل خط مژه هستند، چرکی شوند. دو نوع گل‌مژه وجود دارد: گل‌مژه خارجی (که در امتداد مژه‌های شما ایجاد می‌شود و بیشتر در معرض دید است) و گل‌مژه داخلی (که از غدد تولید چربی درون پلک رشد می‌کند و نسبتاً نادر است).
بیشتر گل‌مژه‌ها در کودکان در طی یک هفته برطرف می‌شود؛ بنابراین، قبل از مراجعه برای درمان پزشکی، می‌توانید چند راهکار مراقبت در خانه را برای کاهش عفونت و تسکین علائم امتحان کنید. اگر گل‌مژه با روش‌های مراقبت در خانه کاهش پیدا نکند، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های موضعی تجویز کند. در بیشتر موارد پمادهای آنتی‌بیوتیک چشمی لازم است. در موارد شدید و مداوم ممکن است پزشک آنتی‌بیوتیک‌های سیستمیک، جراحی و عمل تخلیه را تجویز کند.
در این مقاله، به شما می‌گوییم که یک گل‌مژه چگونه به وجود می‌آید و چه شکلی است و همچنین در مورد علت‌ها، نکات مراقبت در خانه و اینکه آیا می‌توان از بروز گل‌مژه در کودکان جلوگیری کرد یا خیر، صحبت خواهیم کرد.
[sv slug=”alert”]برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی گل مژه در کودکان و یا برای رزرو نوبت در مطب دکتر نسرین السادات دوامی متخصص کودکان و نوزادان با شماره تلفن ۰۳۱۳۳۳۵۰۱۸۹ تماس حاصل فرمایید.[sv slug=”alert1″]
علت ایجاد گل‌مژه در کودکان
قبل از درمان گل‌مژه در کودک، کشف عوامل ایجادکننده بیماری بسیار مهم است. از میان آن‌ها می‌توان به علل زیر اشاره کرد:
- هایپوترمی (افت دمای مرکز بدن) که عملکردهای محافظتی کلی بدن را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود باکتری‌ها به سرعت تکثیر شوند.
- سرکوب سیستم ایمنی. سیستم ایمنی بدن کودک از او در برابر آلودگی باکتریایی محافظت می‌کند. نارسایی جزئی در عملکرد سیستم ایمنی بدن منجر به نفوذ باکتری‌های روی پوست به لایه‌های عمیق بافتی می‌شود. این باعث فرآیندهای مختلف التهابی، از جمله گل‌مژه می‌شود.
- تغییراتی در تعادل هورمونی. اغلب اوقات، کودکان در طول زمان تنظیم سیستم غدد درون‌ریز ممکن است دچار گل‌مژه شوند. در این زمان، تغییراتی در ترشحات تولیدشده توسط غدد چربی پوست به وجود می‌آید. این ماده چسبناک‌تر می‌شود و مجاری غددی را مسدود می‌کند. به همین دلیل، آکنه و در برخی موارد گل‌مژه ظاهر می‌شود.
- وجود بیماری دیگری در بدن کودک. در بیشتر موارد، کودکان مبتلا به دیابت و بیماری‌های دستگاه گوارش می‌توانند دچار گل‌مژه شوند.
- وراثت. بعضی اوقات دیده می‌شود که گل‌مژه در برخی خانواده‌ها شایع است. این پدیده با این واقعیت توجیه می‌شود که همه آن‌ها ناقل گونه‌های بیماری‌زا استافیلوکوکوس اورئوس هستند. این به آن معنا نیست که این یک بیماری مسری است. فقط اینکه دقیقاً در این خانواده یک سویه پوستی شایعی از استافیلوکوکوس اورئوس وجود دارد که بسیار مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک است و این امر درمان را دشوار می‌کند.
- استفاده از لنزهای تماسی.
علائم گل‌مژه در کودکان
تشخیص گل‌مژه معمولاً بر اساس ظاهر و احساسی که فرد دارد، صورت می‌گیرد. علائم گل‌مژه شامل موارد زیر است:
- یک برآمدگی قرمز در بالا یا پایین خط مژه که ممکن است شبیه به یک جوش به نظر برسد
- تورم در لبه‌ی پلک پالا یا پایین
- سوزش یا دردی در لبه‌ی پلک
- پوسته پوسته شدن در امتداد خط مژه
- خارش یا احساس اینکه چیزی در چشم رفته است
- حساسیت نسبت به نور زیاد
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به گل‌مژه قرار دارند؟
هر کسی ممکن است دچار گل‌مژه شود، اگرچه کودکانی که شرایط زیر را دارند، ممکن است در خطر بیشتری برای ابتلا به گل‌مژه قرار داشته باشند:
- موارد شدیدی از درماتیت سبورئیک (وضعیتی که منجر به ایجاد لکه‌های زبر و ناهموار بر روی پوست سر می‌شود)
- دیابت
- نقص در سیستم ایمنی
- بالا بودن لیپیدهای سرم
این شرایط ممکن است باعث بازگشت و تکرار گل‌مژه در کودکان شود. همچنین عادات بهداشت و پاکیزگی ضعیف می‌تواند باعث بازگشت گل‌مژه شود.
گل‌مژه در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
گل‌مژه معمولاً بر اساس سابقه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی کودک تشخیص داده می‌شود. برای تأیید تشخیص، معمولاً به آزمایش‌های دیگری نیاز نیست.
گل‌مژه در کودکان چگونه درمان می‌شود؟
درمان گل‌مژه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- قرار دادن کمپرس گرم و مرطوب برای مدت زمان تقریباً ۱۵ دقیقه و چندین بار در طول روز بر روی چشم
- به کودک خود توصیه کنید که گل‌مژه را فشار ندهد یا چشم خود را نمالد
- دست‌های کودک خود را مرتباً بشویید
- استفاده از پمادهای آنتی‌بیوتیکی برای چشم که البته باعث از بین رفتن سریع گل‌مژه نمی‌شود اما می‌تواند به جلوگیری از گسترش عفونت به سایر قسمت‌های چشم کمک کند.
- روزانه صورت کودک، از جمله چشم‌هایش را بشویید
گل‌مژه چه خطرات و عوارضی می‌تواند برای کودکان داشته باشد؟
- گل‌مژه‌ها، عفونت‌های چشمی بی‌خطری هستند و طی یک یا دو هفته به‌خودی‌خود محو می‌شوند. در موارد نادر، گل‌مژه‌های ناخوشایند درمان نشده می‌توانند به شالازیون تبدیل شوند، این یک بیماری مزمن است که می‌تواند چشم را تحت فشار قرار دهد و باز بودن پلک‌ها را کاهش دهد. درد ناشی از این عارضه به اندازه‌ی درد گل‌مژه نیست اما ممکن است زمان بیشتری طول بکشد تا از بین برود یا ممکن است به داروی آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشد.
- اگر عفونت باکتریایی به بافت اطراف چشم گسترش یابد، می‌تواند منجر به سلولیت پلک‌ها و نواحی اطراف چشم (periorbital cellulitis) شود. این وضعیت باعث تورم و قرمزی دور چشم می‌شود. این عارضه را می‌توان با آنتی‌بیوتیک درمان کرد.
گل‌مژه در کودکان می‌تواند دردناک باشد و باعث ناراحتی شود؛ اما با چند نکته و راهکار مراقبتی در خانه، می‌توان علائم را تسکین داد. اگر همچنین مراقب باشید که فرزندتان با رعایت بهداشت و مراقبت از چشم، اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از عفونت پیروی می‌کند، به درمان این عارضه کمک کرده‌اید.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنید؟
معمولاً در موارد بروز گل‌مژه، نیازی به کمک پزشکی نیست؛ اما در شرایط زیر، باید به پزشک مراجعه کرد:
- علی‌رغم درمان با کمپرس گرم و ماساژ دادن آهسته به سمت لبه پلک، گل‌مژه ظرف چند روز بهبود نیافته است.
- یک هفته می‌گذرد و گل‌مژه کاملاً از بین نرفته است.
- خونریزی وجود دارد.
- گل‌مژه بر بینایی کودکتان تأثیر گذاشته است.
- قرمزی تا سفیدی چشم یا دیگر قسمت‌های صورت گسترش می‌یابد (که می‌تواند نشانه‌ای از عفونت گسترده باشد).
