نوزادان عموماً از همان لحظه‌ای که به دنیا می‌آیند، گرسنه‌اند و بسیار خوشحال می‌شوند که نیم ساعت پس از کشیدن نخستین نفس‌شان در این دنیا غذا بخورند. یکی از نکات مهمی که مادران تازه‌کار باید درباره آن آگاهی داشته باشند، این است که هر دفعه شیردهی چقدر باید طول بکشد و بین دو نوبت شیردهی چقدر باید فاصله باشد.
هر نوبت شیردهی چقدر باید طول بکشد؟
شیر خوردن نوزادان تازه متولد شده ممکن است از بیست دقیقه تا چهل و پنج دقیقه طول بکشد؛ مدت زمان شیردهی به تمام نوزادان یکسان نیست. نوزادان در این سن بسیار خواب‌آلودند و به همین دلیل شیر خوردن‌شان ممکن است مدت زیادی طول بکشد. هدف این است که از هر دو سینه به نوزاد شیر بدهید، بنابراین شیردهی را از یک سینه شروع کنید و پس از آن که آروغ نوزاد را گرفتید، از سینه دیگر به نوزاد شیر بدهید. برخی نوزادان ترجیح می‌دهند که فقط از یک طرف شیر بخورند، در این صورت دقت کنید که شیردهی را همواره از طرف مقابل که نوزاد تمایلی به آن ندارد، شروع کنید.
تعداد دفعات شیردهی به نوزاد
برنامه شیردهی به نوزاد در چند ماه نخست پس از تولد فرزندتان غیرقابل پیش‌بینی است. چون نوزادان تازه متولد شده به سرعت گرسنه می‌شوند، حتی ممکن است وضعیتی ایجاد شود که مجبور شوید تقریباً همیشه به نوزاد شیر بدهید. البته این شیردهی مداوم کاملاً عادی است و نیاز نوزاد به تدریج کمتر می‌شود. گاهی اوقات لازم است که هر سه ساعت یک بار به نوزاد شیر بدهید؛ گاهی نیز نوزاد یک ساعت و نیم پس از تغذیه دوباره طلب شیر می‌کند. نکته دیگر این است که چون شیر سینه مادر راحت‌تر هضم می‌شود، نوزادانی که از شیر سینه مادر تغذیه می‌کنند، بیشتر از نوزادانی که شیر خشک می‌خورند، به غذا نیاز پیدا می‌کنند.
تعداد دفعات شیردهی در هفته اول
نوزادان در چند روز نخست زندگی‌شان عموماً خواب هستند. توصیه می‌شود که در هفته اول هر سه ساعت یک بار به نوزاد شیر بدهید تا نوزاد کمتر گرسنه بشود. شاید فکر کنید که هر سه ساعت یک بار شیر دادن بسیار زیاد است، اما نوزاد برای قوی شدن و داشتن رشدی سالم به شیر نیاز دارد. به این ترتیب در روز حداقل ۱۲ بار باید به نوزاد شیر بدهید.
تعداد دفعات شیردهی از دو هفتگی تا دو ماهگی نوزاد
نوزاد همچنان باید بیش از ۱۲ بار در روز شیر بخورد. این کار خسته کننده است، اما لازم است که هر زمان نوزاد گرسنگیش را به نحوی اعلام کرد، به او شیر بدهید. تعداد دفعات بیدار شدن نوزاد از خواب و مدت زمان شیردهی یک نوزاد ثابت نیست و این موارد برای تمام نوزادان نیز یکسان نیست. در هر حال ایرادی ندارد که هر دو تا سه ساعت یک بار به نوزاد شیر بدهید.
تعداد دفعات شیردهی از دو ماهگی تا شش ماهگی نوزاد
شاید متوجه نشوید، اما نوزاد به سرعت رشد می‌کند و تعداد دفعات شیردهی به تدریج کمتر می‌شود. نوزادان پس از سه ماهگی کمتر گرسنه می‌شوند. در هر حال هنوز هم لازم است که روزی بیش از شش بار به نوزاد شیر بدهید.
تعداد دفعات شیردهی از شش ماهگی تا دوازده ماهگی نوزاد
وقتی نوزاد شش ماهه شد، باید تغذیه با غذای جامد را شروع کنید و در عین حال همچنان به او شیر بدهید. فقط در کنار شیر خودتان باید مقداری سوپ یا فرنی یا سرلاک به او بدهید. در هر حال تعداد دفعات شیردهی به شش نوبت در روز یا کمتر کاهش می‌یابد.
تعداد دفعات شیردهی از دوازده ماهگی تا بیست و چهار ماهگی نوزاد
فرزندتان احتمالاً در این سن مقدار فراوانی غذا می‌خورد و دیگر از شما شیر نمی‌خواهد. اکثر کودکان صبح‌ها یا شب‌ها قبل از خواب شیر می‌خورند. البته کودکانی نیز هستند که شیر سینه مادر همچنان بخش زیادی از رژیم غذایی‌شان را تشکیل می‌دهد. توصیه می‌شود که شیردهی به نوزادان تا دو سالگی ادامه داشته باشد.
از کجا باید متوجه شد که نوزاد شیر کافی خورده است؟
تشخیص این موضوع که آیا نوزاد شیر کافی خورده است یا خیر، برای برخی مادران جوان دشوار است. برای پی بردن به این نکته به موارد زیر توجه کنید:
- کاهش وزن نوزاد در هفته اول طبیعی است، اما پس از آن انتظار می‌رود که نوزاد با نرخی تقریباً ثابت وزن بگیرد. توجه به نرخ افزایش وزن نوزاد یک روش ساده برای اطمینان از مصرف شدن شیر کافی و لازم برای حفظ سلامت و رشد مناسب نوزاد است.
- تعداد دفعات اجابت مزاج نوزاد در دوران شیردهی باید بیش از یک بار در روز باشد، هر چند کاملاً عادی است که در این بین شکم نوزاد یک روز کار نکند. رنگ مدفوع نوزاد در هفته دوم باید زرد تیره باشد. نوزاد بسیار بیشتر از هفته اول ادرار می‌کند و مثانه را گاهی اوقات هشت بار در روز تخلیه می‌کند.
- اگر نوزاد شیردهی خوبی را تجربه کرده و شیر کافی دریافت کرده باشد، با خوشحالی پس از شیر خوردن بازی خواهد کرد. خوشحال بودن نوزادان نشانه مطمئنی دال بر خوب بودن وضعیت و سیر شدنش است. اگر نوزاد حتی وقتی تازه شیر خورده است، بی‌قرار و ناآرام است، احتمالاً هنوز شکمش سیر نشده است و به غذای بیشتری نیاز دارد.
- سینه‌های مادر قبل از شیردهی، به دلیل پر بودن از شیر سفت و سنگین است، اما سینه‌ها بعد از شیردهی نسبتاً نرم و سبک می‌شود. نرم و سبک شدن سینه‌ها نشان می‌دهد که نوزاد تمام شیر سینه‌ها را مکیده و خورده است. اگر شیر هنوز در سینه‌ها وجود دارد، پس نوزاد به اندازه کافی غذا نخورده است.
- تعداد دفعات شیردهی نیز معیار مناسبی برای پی بردن به مصرف شیر کافی است. در شش ماه نخست، هر زمان که نوزاد درخواست شیر کرد، باید به او غذا بدهید، اما تعداد دفعات شیردهی به تدریج کمتر می‌شود. تعداد دفعات شیردهی در دو ماه نخست باید ۱۲ بار در ۲۴ ساعت باشد، این تعداد به موازات رشد نوزاد کمتر می‌شود تا آن که در شش ماهگی به ۶ نوبت در روز می‌رسد.
زمان شیر دادن به نوزادان
هر زمان که نوزاد گرسنه بود، باید به او شیر بدهید. اما آیا می‌دانید که گریه کردن تنها نشانه گرسنه بودن نوزاد نیست؟ گریه کردن در واقع آخرین نشانه گرسنگی است.
دیگر نشانه‌های گرسنه بودن نوزادان به شرح زیر است:
- تکان دادن سر به طرفین
- باز کردن دهان
- بیرون آوردن زبان
- فرو کردن دست یا انگشتان مشت کرده در دهان
- غنچه کردن لب‌ها و مک زدن
