اختلالات گفتاری و درک گفتار دیگران در کودکان می تواند یکی از نگرانی های والدین باشد. متاسفانه امروزه آمار این اختلال در کودکان رو به افزایش است و والدین را با چالشی مواجه کرده است. تاخیر در گفتار کودکان به این معنا می باشد که کودک شما نمی تواند همانند همسالانش نیازهایش را مطرح کرده و درخواست خود را اعلام کند. مشکلات گفتاری در میان کودکان شیوع بالایی دارد و از جمله آن ها اختلالات تکلم می باشد. برخی از این اختلالات می توانند به دلیل رفتارها و روش های تربیتی پدر و مادر به وجود بیایند. کودک شما در سن رشد نیاز دارد با او بازی کنید، صحبت کنید و حتی با او آواز بخوانید. اگر هیچ کدام از اینها را به صورت کارآمد انجام ندهید ممکن است کودک شما دچار اختلالات تکلم شده و به راحتی با دیگران ارتباط برقرار نکند. ما در این مقاله قصد داریم به شرح اختلالات تکلم در کودکان و روش های غلبه بر آن بپردازیم.
انواع اختلالات تکلم در کودکان
به طور کلی سه نوع اختلال تکلم وجود دارد:
اختلالات تکلم در کودکان می تواند هم جنبه اکتسابی و هم رشدی داشته باشد. اختلالات تکلمی اکتسابی می تواند شامل موارد زیر شود:
- زبان پریشی
- در صورت ابتلا به بیماری عصبی (سکته مغزی یا ضربه به سر)
اختلال تکلم رشدی بسیار شایع تر از اختلال تکلم عصبی بوده و کودکان دچار این اختلال عموما دیرتر از هم سالان خود شروع به برقراری ارتباط با اطرافیان و صحبت کردن می کنند.
لازم به ذکر است این اختلال ارتباطی با هوش کودک ندارد. بسیاری مواقع این کودکان از بهره هوشی متوسط و یا بالاتر برخوردار هستند. این اختلال عموما در کودکان زیر ۴سال اتفاق می افتد و در مهارت دریافتی و اکتسابی به مشکل می خورند.
علت اختلالات تکلم در کودکان
علت بروز اختلالات گفتار و زبان در کودکان به طور قطعی مشخص نیست اما در طی پژوهشی که در ارتباط با نقص های زبان وگفتار انجام شده است علل مختلفی برای آن ارائه شد که به شرح زیر می باشد:
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
سابقه خانوادگی بازه ۲۰-۴۰ درصد از اختلالات گفتار و زبان را شامل می شود. این در حالی است که شیوع اختلال زبانی در کودکانی بدون سابقه خانوادگی حدود ۴ درصد می باشد.
- تغذیه مادر در دوران بارداری:
پژوهش ها نشان داده است که مادرانی که در دوران بارداری شان از مکمل فولیک اسید استفاده می کنند کودکانشان کمتر دچار این اختلال می شوند.
- ابتلا به دیگر بیماری ها
اختلالات اوتیسم ، سندروم داون ، ناتوانی های ذهنی همگی می توانند سبب اختلال تکلم در کودکان شوند.
بیشتر بخوانید : دلیل بی اشتهایی کودک چیست؟
علائم اختلالات تکلم در کودکان
شایع ترین نشانه این اختلال مشکل در برقراری ارتباط شفاهی می باشد. کودکانی که به اختلال زبان دریافتی مبتلا هستند صحبت های دیگران را متوجه نمی شوند و اطلاعاتی که شنیده است را پردازش کرده و آن را سازمان دهی کند. تشخیص این نوع اختلال در کودکان دشوار است. تشخیص زودهنگام اختلال تکلم در کودکان به مراتب آسان تر می باشد. چون کودک دیر زبان باز کرده و تا دو سالگی نمی تواند صحبت کند. بسیاری کودکان در ۳ سالگی صحبت کردن را آغاز می کنند اما درک گفتارشان به سادگی نیست و مشکل گفتاری آن ها تا سن پیش دبستانی ادامه دارد. به عنوان مثال در این کودکان اگر داستانی برایشان تعریف شود به خوبی آن را متوجه می شوند و درک می کنند اما در بازگویی آن به زبان خودشان دچار مشکل می شوند. دیگر نشانه های اختلال تلکم درکودکان به شرح زیر می باشد:
- استفاده از واژگان محدود در مقایسه با هم سالان خود
- کودک مرتب از واژه اوم استفاده کرده و واژگان معمولی را با گنجینه واژگان خود تکمیل می کند.
- کودک در یادگیری واژگان جدید مشکل دارد.
- واژه های اصلی را جا انداخته و زمان افعال را اشتباه می کند.
- هنگام صحبت کردن تنها عباراتی را بلد است بارها و بارها بیان می کند.
- به دلیل ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران کلافه می شود.
- کودکی که دچار اختلال تکلم است زیاد صحبت نمی کند اما متوجه صحبت های دیگران می شود.
- کودک توانایی تلفظ آواها و واژگان را دارد اما جملاتش بی معنی است.
- کودک سعی می کند جملاتش را با کمترین ساختار دستوری به پایان برساند.
تشخیص اختلالات تکلم در کودکان
بسیاری از کودکانی که دیر به حرف زدن می افتند مشکل خاصی ندارند و خودشان به مرور زمان به هم سالانشان می رسند. با این وجود توصیه می شود اگر نگران صحبت کردن کودکتان هستید حتما به بهترین متخصص اطفال در اصفهان مراجعه کرده تا راهکارها و مشاوره های لازم را دریافت کنید.
برخی از نشانه های تاخیر در زبان دریافتی به شرح زیر می باشد:
- کودک در سن ۱۵ ماهگی اشاره ای به اشیا نام برده توسط والدین ندارد و به آن ها نگاه نمی کند
- کودک در ۱۸ ماهگی بسیاری از جملات ساده مانند جوراب را بردار متوجه نمی شود.
- کودک در ۲۴ ماهگی نمی تواند به بخشی از بدن خود اشاره کند و یا نام آن را بیان کند.
- کودک در ۳۰ ماهگی با صدای بلند صحبت نکرده و یا سوال نمی پرسد و سوالات دیگران را جواب نمی دهد.
نشانه های فوق برخی از علائم اختلالات دریافتی را نشان می دهد در فهرست زیر قصد داریم برخی از نشانه های اختلال تکلم را بیان کنیم:
- کودک در ۱۵ ماهگی تنها از سه واژه ساخته شده استفاده می کند.
- کودک در ۱۸ ماهگی ماما ، بابا و یا نام های دیگر را صدا نمی زند.
- کودک در ۲۴ ماهگی تنها از ۲۰ کلمه می تواند استفاده کند.
- کودک در ۳۰ ماهگی از عبارات دو کلمه مانند آب بده که شامل اسم و فعل می باشد استفاده نمی کند.
- کودک در ۳۶ ماهگی قادر به پاسخگویی سوالات بقیه نبوده و عینا آن ها را تکرار می کند و از خود پاسخی ندارد.
- کودک در ۴۸ ماهگی لغات را اشتباه به کار برده و یا یک لغت مرتبط را به جای لغت صحیح به کار می برد.
درمان اختلالات تکلم در کودکان
اختلالات تکلم در کودکان در مواردی که با رشد کودک برطرف نمی شود لازم به انجام راهکارهایی مانند گفتاردرمانی می باشد. درمانگر با کودک تمرین کرده تا لغات بیشتری یاد بگیرد و به والدین نیز آموزش می دهد که چگونه با کودک صحبت کنند تا سریعتر به نتیجه برسند.
