مکیدن انگشت شصت در کودکان

مکیدن انگشت شصت عادت بسیاری از نوزادان و خردسالان است که غالباً باعث ناراحتی و نگرانی والدین می‌شود. والدین باید قبل از تلاش برای کنترل کردن این عادت از علت این رفتار مطلع شوند. مکیدن انگشت شصت در نوزادان کاملاً عادی است، چون باعث می‌شود احساس آرامش کنند.

راهکارهای زیادی برای غلبه بر این مشکل وجود دارد؛ برای مثال یک روش مؤثر برای انداختن این عادت از سر فرزندتان این است که حواسش را پرت کنید و سرش را با انجام دادن کارهایی گرم کنید که به استفاده از هر دو دست نیاز دارد؛ مثلاً می‌توانید فرزندتان را با پازل یا لگو مشغول کنید.

مکیدن انگشت شصت در کودکان دلایل فراوانی دارد که در ادامه با متداول‌ترین آنها آشنا می‌شوید.

دندان درآوردن 

احتمالاً دندان درآوردن (لینک به دندان درآوردن) یکی از بارزترین دلایل مکیدن دست و انگشتان و همین‌طور اسباب‌بازی‌ها است. اکثر نوزادان بین ۴ ـ ۷ ماهگی دندان درمی‌آورند. جویدن یا مالیدن یک جسم به لثه‌های متورم و دردناک آنها را تسکین می‌هد، به همین دلیل است که کودک دست یا اسباب‌بازی‌ها را مدام در دهانش می‌کند و می‌مکد.

اگر مکیدن انگشت شصت با آب‌ریزش دهان، سرخی گونه‌ها و تحریک‌پذیری نوزاد همراه باشد، احتمالاً دندان درآوردن علت مکیدن انگشت است.

گرسنگی

نوزاد گاهی اوقات می‌خواهد گرسنگی‌اش را با مکیدن دست به شما اعلام کند و دوست دارد شیشه شیر یا سینه مادر را مک بزند تا گرسنگی‌اش را برطرف کند.

آرام کردن خود

اگر فرزندتان را تازه تغذیه کرده‌اید و بعید می‌دانید که گرسنه باشد، شاید نوزاد انگشت شصتش را برای آرام کردن خودش می‌مکد. مکیدن احساس آرامشی را در نوزادان و کودکان ایجاد می‌کند، به همین دلیل است که بسیاری از نوزادان باید پستانک یا انگشت شصتشان را بمکند تا به خواب بروند.

کاوش و اکتشاف

نوزاد حین تلاش برای کشف بدن، توانایی‌ها و احساسات مختلف می‌خواهد که دستش را هم کمی بهتر بشناسد. گذشته از هر چیز، وقتی بحث بازی کردن و از شیر گرفتن مطرح می‌شود، دست‌ها ابزار بسیار مهمی برای نوزاد چندماهه هستند.

اگر فرزندتان مدت‌ها است که به مکیدن انگشت شصت عادت کرده است، روش‌های مختلفی برای ترک دادن این عادت وجود دارد. از مشکلات ناشی از مکیدن بلندمدت انگشت شصت می‌توان به نامرتب شدن دندان‌ها و در نتیجه بروز مشکلات گفتاری اشاره کرد. به‌علاوه عادت مکیدن انگشت شصت در بلندمدت باعث تحریک پوست و پوسته‌پوسته شدن آن می‌شود که درد و ناراحتی را به کودک تحمیل می‌کند. حتی ممکن است ناخن‌های انگشتان کودک به دلیل عفونت ناشی از مکیدن انگشتان به صورت کج رشد کند.

و اما برای حل این مشکل چه باید کرد؟ موارد زیر به راه‌های درمان مکیدن انگشت شصت در کودکان اشاره دارد:

نگران نباشید

به گفته انجمن دندانپزشکی، عادت مکیدن انگشت اکثر کودکان هیچ خطری ندارد و هیچ آسیبی به مرتب بودن دندان‌ها یا فک‌ها نمی‌زند؛ البته این عادت تا زمانی بی‌ضرر است که رویش دندان‌های دائمی شروع نشده باشد. دندان‌های دائمی معمولاً تا شش سالگی درنمی‌آید.

دراین‌بین میزان آسیب ناشی از تمام عادت‌های مکیدن انگشت شصت نیز یکسان نیست. مکیدن و زبان زدن شدید باعث بدشکل شدن دندان‌ها می‌شود و انجام درمان ارتودنسی را در آینده ضروری می‌سازد. کودکانی که انگشت شصتشان را بدون اعمال فشار داخل دهانشان می‌گذارند، کمتر از کودکانی که انگشت شصتشان را به شدت می‌مکند، دچار مشکلات دندانی می‌شوند.

روش مکیدن انگشت کودک را بررسی کنید. اگر کودک انگشتش را به شدت می‌مکد، بهتر است زودتر، مثلاً حدود چهار سالگی برای ترک دادن این عادت دست به کار شوید. چنانچه متوجه ایجاد تغییراتی در دهان یا دندان‌های کودک شدید یا اگر احتمال می‌دهید که این عادت مشکل‌ساز شود، با دندانپزشک مشورت کنید.

اگر انگشت شصت فرزندتان به دلیل مکیدن قرمز و ترک خورده شد، وقتی کودک خواب است، مرطوب کننده به دستش بزنید. اگر کرم را موقع بیداری به دست کودک بزنید، احتمالاً کرم در نهایت وارد دهان کودک خواهد شد.

اکثر کودکان عادت مکیدن انگشت را به خودی خود در بازه سنی دو تا چهار سال ترک می‌کنند. برخی کودکان این عادت را مدت طولانی‌تری ادامه می‌دهند، البته فشار هم‌سن‌وسالان در مدرسه غالباً عامل بازدانده بسیار مهمی است.

سخت نگیرید

غر زدن یا تنبیه کردن کودک کمکی به ترک این عادت نمی‌کند، چون کودک معمولاً این کار را آگاهانه نمی‌کند. از این گذشته فشار آوردن به کودک برای ترک این عادت ممکن است فقط علاقه و اشتیاق کودک را به مکیدن انگشتانش بیشتر کند. روش‌هایی مانند باندپیچی انگشت شصت به نظر کودک بیشتر شبیه تنبیهی ناعادلانه است، به‌خصوص به این دلیل که کودک انگشت شصتش را برای ایجاد احساس امنیت و راحتی می‌مکد.

تذکر و پاداش

ساده‌ترین و ملایم‌ترین روش این است که به زبان خوش به فرزندتان تذکر بدهید و اگر این کار را مدتی نکرد، به او پاداش بدهید. تذکر مداوم کودک را از این عادت آگاه‌تر می‌کند و در نهایت باعث می‌شود که این کار را کمتر و کمتر انجام بدهد.

صبر داشته باشید

کودکان معمولاً وقتی روش دیگری را برای آرام کردن خود پیدا کنند، عادت مکیدن انگشت شصت را ترک می‌کنند. برای مثال نوزادی که گرسنه است، انگشت شصتش را می‌مکد، اما کودک بزرگ‌تر، مثلاً سه یا چهار ساله، به راحتی در یخچال را باز می‌کند و دنبال چیزی برای رفع گرسنگی‌اش می‌گردد یا از والدینش می‌خواهد به او خوراکی  بدهند.

با فعالیت‌های دیگر از مکیدن انگشت شصت جلوگیری کنید

اگر بتوانید زمان‌ها و مکان‌هایی، مانند تماشای تلویزیون، را که مکیدن انگشت در آنها بیش از همه محتمل است، شناسایی کنید، می‌توانید فعالیت‌های جایگزینی، مانند پرت کردن توپ یا بازی با عروسک را جایگزین مکیدن انگشت کنید تا حواس کودک پرت شود.

اگر کودک انگشت شصتش را هنگام خستگی می‌مکد، سعی کنید چرت‌های فرزندتان را طولانی‌تر کنید. چنانچه کودک وقت کلافگی و ناراحتی به این عادت روی می‌آورد، به او کمک کنید تا احساساتش را به زبان بیاورد.

نکته کلیدی این است که متوجه شوید کودک انگشتش را کی و کجا می‌مکد و سپس سعی کنید حواسش را با ارائه فعالیتی جایگزین منحرف کنید.

مکیدن انگشت شصت در نوزادان و خردسالان عادی است و اگر قبل از پنج سالگی متوقف شود، باعث بروز هیچ‌گونه مشکل دائمی نمی‌شود. مکیدن پستانک نیز عموماً بی‌خطر است.

متخصصان معتقداند که مکیدن پستانک به دلایل زیر بهتر از مکیدن انگشت شصت است:

• پستانک نرم‌تر است و آسیب کمتری به دندان‌ها می‌زند؛
• لبه پلاستیکی پستانک تنش و فشار وارد بر دندان‌ها را تا حدی برطرف می‌کند و
• پستانک را می‌توان تمیز کرد.

اگر عادت مکیدن انگشت شصت فرزندتان نگرانتان می‌کند، با متخصص اطفال مشورت کنید.

به احتمال زیاد فرزندتان عادت مکیدن انگشت شصت را نیز مانند بسیاری از عادت‌های دیگر به مرور زمان ترک می‌کند و در پی رشد توانایی‌های زبانی و یافتن سرگرمی‌های دیگر برای مشغول کردن ذهن، دیگر نیازی به مکیدن دستش احساس نخواهد کرد. مکیدن انگشت شصت تا چهار سالگی نگران کننده نیست. با این‌حال اگر این عادت نگرانتان می‌کند، می‌توانید با متخصص اطفال مشورت کنید. ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان و بروز مشکلات دندانی در سال‌های بعدی یکی از متداول‌ترین دلایل نگرانی درباره عادت مکیدن دست و انگشتان است، بنابراین مشورت با دندانپزشک نیز بی‌فایده نیست. مکیدن بیش از حد انگشت شصت و دست می‌تواند نشانه گرسنگی بیشتر از حد معمول باشد، در این صورت باید به متخصص اطفال خوب مراجعه کنید تا مطمئن شوید که نوزاد شیر کافی دریافت می‌کند.