زردی نوزادان به ویژه در نوزادان زودرس یا نوزادانی که قبل از هفته ۳۸ بارداری متولد شده اند و نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، بسیار شایع است. در برخی موارد زردی نوزاد به خاطر ناتوانی و ضعیف بودن اندام های کودک تازه متولد شده اند پیش میآید. در این مقاله قصد داریم درباره زردی نوزادان، علت و علائم آن اطلاعاتی برای شما بیان کنیم. با ما همراه باشید.
زردی نوزاد چیست؟
زردی نوزاد تغییر رنگ و زرد شدن پوست و چشم های تازه متولد شده است که به علت مقدار زیادی بیلی روبین که بر اثر تجزیه گلبول های قرمز خون ساخته شده در خون نوزاد ایجاد میشود. زردی نوزاد خود را در پنج روز اول بعد از تولد یعنی از همان روز دوم ترخیص از بیمارستان نشان می‌دهد. به همین علت پزشک یک آزمایش پیگیری برای تشخیص درست انجام می‌دهد. زردی نوزاد یک مشکل رایج محسوب میشود اما در برخی موارد میزان بیلی روبین موجود در خون ممکن است آنقدر زیاد باشد که بیمار نیاز به بستری در بیمارستان و دریافت کمک های پزشکی داشته باشد. گاهی اوقات، بیماری زمینه‌ای خون و کبد نیز می تواند باعث زردی در نوزادان گردد. این موارد شامل آنتی بادی های گروه خونی، کم خونی همولیتیک، هپاتیت و گالاکتوزمی است.
علت زردی در کودکان
در برخی موارد اختلال های زمینه ای نیز ممکن است باعث زردی نوزاد شود. در این موارد زردی اغلب خیلی زودتر یا دیرتر از شکل رایج آن ظاهر میشود. بیماری ها یا شرایطی که می‌توانند باعث زردی شوند شامل موارد زیر است:
- عفونت در خون نوزاد
- کمبود نوعی آنزیم
- خونریزی داخلی (هموراژ)
- سایر عفونت های ویروسی یا باکتریایی
- اختلال در عملکرد کبد
- ناسازگاری خونی مادر و نوزاد
- آترزی صفراوی
- ناهنجاری های گلبول های قرمز خون نوزاد
- ابتلا به بیماری خاصی مثل فیبروز کیستیک یا کم کاری تیروئید
- اختلال ژنتیکی خاص مانند سندرم گیلبرت، نقص های غشایی گلبول قرمز ارثی، گالاکتوزمی یا اختلال متابولیک ارثی
تشخیص علت زردی در نوزادان
علت اصلی زردی در نوزادان هنوز دقیقا مشخص نبوده و باید علت آن یافت شود. برخی از آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تعیین زردی نوزاد بدون خونگیری
- معاینه بدنی (همیشه موارد)
- بررسی میزان زردی پوست (در اغلب موارد)
- آزمایش خون (گاهی اوقات)
- اسکن اولتراسوند (تصویربرداری با امواج فراصوت، بیوپسی کبد یا جراحی تشخیصی (به ندرت).
علائم زردی در کودکان
علائم زردی در نوزادان به علت و شدت آن بستگی دارد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- زردی به پوست سرایت می کند، که معمولاً ابتدا در صورت و پوست سر ظاهر می شود.
- حالت زرد قسمت های سفید چشم (صلبیه)
- زردی در پوست بدن پخش می شود (در عارضه زردی متوسط)
- زرد شدن کف دست و کف پا (در عارضه زردی شدید)
- خواب آلودگی غیر طبیعی
- مشکلات تغذیه ای
- در بعضی موارد، مدفوع به رنگ روشن دیده شده و ادرار تیره رنگ می گردد.
درمان زردی در نوزادان
درمان زردی در نوزادان به علت آن بستگی دارد، اما با تشخیص بهترین متخصص اطفال در اصفهان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
زردی خفیف
اگر کودک تازه متولد شده سالم و خوب باشد، هیچ درمانی لازم نیست. در این حالت فرآیند تجزیه درست بیلی روبین برای کبد کودک فقط چند روز طول می‌کشد.
زردی متوسط
فتوتراپی متداول ترین روش درمانی است. فتوتراپی به معالجه عارضه ها و ناخوشى هاى پوستی بوسیله اشعه نورانی گفته می شود. فتوتراپی، بیلی روبین موجود در پوست نوزاد را به ماده شیمیایی کمتر مضر تبدیل می کند. در این روش لباس های نوزاد را از تن او درآورده و در یک دستگاه انکوباتور گرم و زیر نورهای آبی قرار داده میشود. برای اینکه نوزاد بصورت حداکثر تحت معرض نور باشد، فقط از پوشک و محافظ چشم برای پوشش نوزاد استفاده می گردد. به صورت جایگزین، ممکن است از “بیلی بلنکت یا پتوی فتوتراپی” استفاده شود. بیلی بلنکت یا پتوی فتوتراپی پدی است که مستقیماً در برابر کودک قرار می‌گیرد و کودک را در معرض نور قرار می دهد. در این حالت باز هم، کودک فقط پوشک می پوشد و در یک زیرانداز آبی روشن انعطاف پذیر پیچیده می شود. درمان معمولاً یک یا دو روز طول می کشد و ممکن است در خانه یا در بیمارستان با حضور مادر صورت بگیرد. برای جلوگیری از کم آبی بدن و افزایش دفع بیلی روبین، نوزاد شما هر سه تا چهار ساعت به تغذیه منظم نیاز خواهد داشت.
زردی شدید
گاهی اوقات نوزاد به درمان با بیش از یک پرتوی نور آبی (فتوتراپی چندگانه) نیاز خواهد داشت. وقتی روش فتوتراپی چندگانه مورد نیاز واقع شود، معمولاً نوزاد به اتاق نوزادان تازه متولد شده منتقل می شود. به ندرت و فقط در موارد بسیار شدید که بیماری زمینه ای باعث ایجاد زردی شده باشد، ممکن است به انتقال خون نیاز باشد.
سایر روش‌های درمانی
درمان موارد شایعی که باعث زردی می شوند ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- زردی فیزیولوژیکی – غالباً هیچ درمانی لازم نیست، فقط گاهی اوقات به فتوتراپی نیاز است.
- زردی شیر مادر – شیردهی باید ادامه یابد. در چند روز اول گه‌گاه به فتوتراپی نیاز خواهد بود و پس از آن معمولاً نیازی به درمان نیست.
- اختلاف در گروه خون – آنتی بادی های ساخته شده توسط مادر می توانند برای چند هفته در سیستم کودک فعال بمانند. در این حالت، یک دوره طولانی‌تر از فتوتراپی احتمالا لازم خواهد شد.
روش های درمان برای بیماری های نادری که باعث زردی می شوند ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کم خونی همولیتیک – روش درمان به علت آن بستگی دارد. به عنوان مثال، درمان کم خونی همولیتیک ناشی از عفونت مالاریا شامل داروهای ضد مالاریا میشود.
- هپاتیت نوزادی – هیچ درمان پزشکی خاصی برای این حالت وجود ندارد. گزینه ها ممکن است شامل مصرف مکمل های ویتامین و مواد معدنی یا دارویی برای بهبود جریان بیلی روبین از طریق مجاری صفراوی باشد.
- گالاکتوزمی – درمان اصلی در این حالت این بوده که اطمینان حاصل کنید تا رژیم غذایی کودک فاقد گالاکتوز یا لاکتوز (یک نوع قند شیر دیگر) می باشد. به طور معمول، این به معنای قطع شیردهی و استفاده از شیرخشک های اختصاصی است.
- آترزی صفراوی – درمان شامل جراحی برای اتصال بخشی از کبد به روده (روده کوچک) بوده تا اجازه دهد بیلی روبین و سایر محتویات تخلیه موثری داشته باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در شرایطی که زردی نوزاد شما بیش از سه هفته طول کشیده و بهانه گیر شده باشد و نمی‌خواهد شیر بخورد، نیاز به مشورت و معالجه پزشک خواهید داشت. به سختی بیدار شدن از خواب، زرد شدن رنگ پوست شکم و دست، سفیدی پاها و چشم جزء علائم های خطرناک هستند. در برخی موارد عوارض زردی می‌تواند بسیار جدی و جبران ناپذیر باشد به همین علت در صورت مشاهده علائم حتما به پزشک مراجعه کنید. پیشنهاد می‌کنیم در صورتی که ساکن اصفهان هستید برای درمان این موضوع به بهترین پزشک زردی نوزاد در اصفهان مراجعه کنید.
