تب بی دلیل در کودکان یکی از نگرانی های والدین و دلیل مراجعات مکرر به بهترین متخصص اطفال در اصفهان می باشد. به طور کلی تب در بدن نمایانگر مبارزه سیستم دفاعی بدن با عوامل بیماری زا می باشد. در حقیقت تب یک هشدار بوده که در بدن ویروسی وجود که در حال مقابله با آن می باشد. گاهی پیش می آید که در کودکان بدون علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا شاهد تب بی دلیل می باشیم. اما تب بی دلیل در کودکان به چه علت رخ می دهد؟ اگر شما هم می خواهید پاسخ این سوال را بدانید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تب بی دلیل در کودکان
تب بدون علت و بدون نشانه ای از عفونت یا سرما خوردگی می تواند نشانه وجود یک بیماری یا ویروس در بدن کودک باشد. توجه به تب کودکان به ویژه در سن کمتر از ۳۶ ماه بسیار مهم است. علت این است که در بیشتر موارد به دلیل عفونت های شدید یا خفته در بدن کودک نمایان می شود. عموما تشخیص بین عفونت های باکتریایی و ویروسی دشوار می باشد. بیشتر کودکانی که به عفونت های ویروسی خود محدود شونده مبتلا می شوند بدون نیاز به اقدامات درمانی خاصی بهبود می یابند. اما در مقابل تب های ناشی از باکتری های پنهان و بیماری هایی مانند مننژیت بدون مداخلات پزشکی بهبود پیدا نمی کنند و در صورتی که به موقع تشخیص داده نشوند ممکن است خطرناک باشند.
چه عواملی در تب بی دلیل در کودکان موثر هستند؟
تشخیص دلیل تب و عوامل موثر بر آن به ویژه در کودکان زیر ۳۶ ماه کمی دشوار می باشد. تب در نوزادانی که کمتر از یک ماه سن دارند با بالای ۳۸ درجه سانتی گراد مشخص می شود.در این بازه سنی عفونت های باکتریایی خطرناک که بدون علامت سبب بروز تب می شوند اغلب پاتوژن های آن ها در اواخر زایمان به وجود می آید. استرپتوکوک پنومونیه از دلایل تب بدون علت و منشا می باشد. علاوه بر این ها عفونت های کلیوی ، عفونت های ادراری در کودک و مننژیت از عوامل موثر در تب بدون علامت در نوزادان و کودکان زیر ۳ سال می باشد.
علت شایع تب در کودکان چیست؟
همه ما می دانیم یکی از دلایل شایع تب درکودکان سرماخوردگی در کودکان می باشد. هم چنین آنفولانزا در کودکان می تواند از علل شایع تب در کودک باشد. اما عوامل دیگری نیز می تواند در بروز تب بی دلیل در کودکان یا به طور کلی تب در کودکان موثر باشند. شایع ترین دلیل تب در کودکان بین ۳ ماه تا ۳۶ ماه عفونت های باکتریایی می باشد که برخی از آن ها به شرح زیر هستند:
- استرپتوکوک پنومونیه (عامل بیماری پنومونی)
- استرپتوکوک گروه B (عامل عفونت GBS)
- نایسریا مننژیتیدیس (باکتری عامل مننژیت)
- هموفیلوس آنفلوانزا تیپ B (عامل عفونت های باکتریمی مانند عفونت خون، مننژیت)
- استافیلوکوک اورئوس (عامل عفونت های پوستی و عفونت های ایجاد کننده مننژیت، پنومونی و…)
توجه داشته باشید که واکسیناسیون کودکان تا حد زیادی درصد بروز عفونت های خطرناک باکتریایی مانند استرپتوکوک پنومونیه را به شدت کاهش می دهد.
چه بیماری هایی سبب تب بی دلیل در کودکان می شوند؟
بیماری هایی که در بخش فوق به آن ها اشاره شد مهم ترین بیماری هایی هستند که در ایجاد تب بی دلیل در کودکان نقش دارند. علاوه بر آن برخی بیماری ها نیز می توانند سبب ایجاد این نوع تب در کودکان شوند که به شرح زیر می باشند:
- مننژیت
- پنومونی (سینه پهلو)
- عفونت مجرای ادراری
- عفونت های ویروسی در مفصل نوزادان
- التهاب و عفونت اطراف ناف
- اوتیت مدیا ( عفونت گوش)
- التهابات معده و روده
- التهاب مغز استخوان
- عفونت های پوستی
تب بی دلیل در کودکان چه علائمی دارد؟
تب بی دلیل در کودکان به گونه ای می باشد که کودک هیچ نشانه و علائمی به جز تب در بدن خود ندارد. به این معنا که محلی از عفونت یا سرماخوردگی در کودک دیده نمی شود. در برخی مواقع علائمی همراه با تب می تواند نشانه وجود عفونت و یا بیماری های عفونی در کودک باشد. اغلب بیماری های باکتریمی و عفونت های مخفی ممکن است با علائم دیگری نمایان شوند که به عبارت زیر می باشند:
- بی حالی و کاهش فعالیت کودک
- گریه شدید کودک
- بی قراری
- اختلال در خواب
- رنگ پریدگی
- کاهش تماس چشمی
- استفراغ و اسهال
- علائم حیاتی غیر نرمال
- کاهش وزن
- تغذیه دشوار و نامناسب
- افزایش فعالیت تنفسی همراه با تورفتگی بین دنده ای و ناله کردن کودک
درمان تب بی دلیل در کودک
آن دسته از کودکانی که دارای بیماری ناشی از سموم باکتریایی هستند درمان تجربی با آنتی بیوتیک فورا برای آن ها باید شروع شود.
شیرخوارانی که زیر یک ماه سن دارند بایستی در بیمارستان بستری شوند و پس از تکمیل ارزیابی ها به صورت تجربی درمان شوند. درمان شیرخواران با آمپی سیلین همراه با سفالوسپورین یا جنتامایسین انجام می شود. در صورتی که آزمایشات خونی و بررسی csf طبیعی باشد شیرخواران بین ۱ تا ۳ ماه باید طی ۲۴ ساعت به وضعیت پایدار بازگردند.
برای درمان تب بی دلیل در کودکان، استفاده از آسپرین بسیار خطرناک است. مصرف آسپرین عوارضی مانند مشکلات کبدی و مرگ را به همراه دارد. متاسفانه بسیاری از والدین نسخه کودک را خود می پیچند. این موضوع باعث می شود مشکل کودک در مقطعی درمان و در مقطعی دیگر حادتر شود. در صورتی که به پزشک دسترسی ندارید، بهتر است با استفاده از روش های خانگی تب را کنترل کنید. سپس در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید تا او داروی مناسب و با عوارض کمتر را برای کودک تجویز کند.
علت تب در کودکان بدون علائم سرماخوردگی
همانطور که گفتیم تب علامت یک مشکل اساسی در بدن می باشد که اغلب ناشی عفونت است. در کودکان و نوزادان، ۲۴ ساعت قبل از شروع هر علامتی تب شروع می شود. پس از آن ممکن است علائمی مانند آبریزش بینی یا گلو درد نیز شروع شوند. تب کودک بدون علائم سرماخوردگی نشاندهنده این است که بدن شروع به مبارزه با عفونت کرده است. بنابراین همیشه تب دلیلی بر سرماخوردگی نیست.
علت تب های مکرر در کودکان
تب مکرر برای کودک بر اثر مشکلاتی مانند عفونت غدد لنفاوی، التهاب لثه، زخم های دهانی و موارد مشابه رخ می دهد. اگر کودک شما به طور مکرر دچار تب می شود، باید به پزشک مراجعه کنید. گاهی مصرف برخی آنتی بیوتیک ها موجب تب مکرر کودک شما می شوند. اکثر والدین هم به صورت خودسرانه برای کودک خود دارو تجویز می کنند که این کار به ضرر کودک است. چرا که آنها از وضعیت و علت تب بی خبر هستند. ابتدا باید علت تب در کودک تشخیص داده شود. پس از آن می توان از روش درمانی مناسب برای برطرف کردن آن استفاده کرد.
تب در ناحیه شکم و سر کودک
تب بی دلیل در کودکان نشانه های مختلفی دارد که علل آن را به شما گفتیم. گاهی ممکن است فقط برخی قسمت های بدن کودک داغ شوند. اگر تب کودک شما در ناحیه شکم و سر می باشد، احتمالاً عفونت در این قسمت ها وجود دارد. گاهی هم تب در این قسمتها نشانه عفونت شکمی نیست و مربوط به استرس است.
بسیاری از والدین به کودک خود از نظر تربیتی و تحصیلی سخت می گیرند. این سخت گیری زیاد، استرس کودک را بالا می برد و این موضوع موجب تب کودک می شود. علت تب بی دلیل در کودکان ۴ ساله و بالاتر بیشتر استرس است. این نوع تب، هیچ علامتی ندارد و تنها درمان آن ملایمت در رفتار با کودک است.
در موارد دیگر تب بی دلیل در کودکان می تواند ناشی از ضربه ای باشد که به سر کودک وارد شده است. ممکن است سر کودک شما هنگام بازی، به گوشه میز و یا صندلی خورده باشد. اگر سر کودک آسیب دیده حتماً به پزشک مراجعه کنید تا او علائم بالینی کودک را بررسی کند. حالت تهوع به همراه تب و سردرد پس از ضربه، نشانه های خطرناکی هستند.
علت قطع نشدن تب
تب در بیماری های ویروسی به طور معمول تا ۵ روز طول می کشد. نگران آسیب مغزی ناشی از تب کودک هستید؟ علت قطع نشدن تب در کودکان چیست؟ بد نیست بدانید، همیشه تب و عفونت موجب آسیب مغزی نمی شوند. بیش از هر چیزی، تب با سیستم ایمنی بدن در ارتباط است. در واقع زمانی که کودک تب می کند، نشان از آن است که سیستم ایمنی در حال انجام دادن کار خود می باشد. گاهی دارو تب را برطرف نمی کند که دلیل آن میزان عفونت در بدن است. در صورتی که تب کودک شما قطع نمی شود و دارو تاثیری ندارد، احتمالاً کودک مشکل جدی دارد. در چنین شرایطی برای جویا شدن علت تب بی دلیل در کودکان، بهتر است هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
عوارض تب بی علت در کودکان
اگر با مشکل تب بی دلیل در کودکان بسیار مواجه می شوید، بهتر است شرایط محیطی کودک را بررسی کنید. تب به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه نشانه ای از یک بیماری است. اکثر پزشکان بر این باور هستند که تب نشانه عفونت های ویروسی یا عفونت باکتریایی در بدن است.
یکی از اتفاقات ترسناکی که می تواند با تب اتفاق بیفتد اما علائمی نداشته باشد، تشنج ناشی از تب است. احتمال تشنج ناشی از تب در کودکان شش ماه تا پنج سال زیاد است. همچنین در سن ۲ سالگی بیشترین خطر تشنج ناشی از تب وجود دارد. این تشنج برای حدود ۲ تا ۵ درصد از کودکان رخ می دهد. اگر تشنج بیش از پنج دقیقه طول بکشد، به پزشک مراجعه کنید یا فوراً به اورژانس بروید. اگر تشنج، زیر ۱۵ دقیقه باشد هیچ مشکلی برای کودک ایجاد نمی کند. به طور کلی تشنج بیش از ۱۵ دقیقه هم بی ضرر است اما خطر ابتلا به صرع را افزایش می دهد.
نتیجه گیری
تب بی دلیل در کودکان علل و عوامل متعددی دارد که می بایست مشخص شوند. کودک ممکن است به طور مکرر تب کند و یا تب او قطع نشود. در چنین شرایطی بهتر است هر چه زودتر به یک پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید. او پیگیری ها و بررسی های لازم را برای تشخیص و درمان کودک شما انجام می دهد.
دکتر نسرین دوامی بهترین متخصص کودکان در اصفهان هستند که بیش از ۳۰ سال در این زمینه فعالیت می کنند. شما والدین عزیز می توانید برای درمان، پیشگیری و واکسیناسیون کودک خود به مطب دکتر دوامی مراجعه کنید.
