آبریزش بینی در کودکان

اگر فکر می‌کنید که کودکتان دائماً آبریزش بینی دارد، شما تنها نیستید. آبریزش بینی (رینوره) یکی از علائم شایع در بسیاری از بیماری‌های دوران کودکی است و در نتیجه، گاهی اوقات تشخیص علت اصلی و یافتن مؤثرترین روش درمان آن برای والدین دشوار است. آبریزش بینی می‌تواند به معنای وجود شرایط مختلفی باشد، از مواردی مانند سرماخوردگی یا آلرژی گرفته تا موارد جدی‌تر مانند عفونت سینوسی. در اینجا، برخی از رایج‌ترین دلایل آبریزش بینی در کودکان و برخی موارد ایمنی و نکاتی در مورد چگونگی جلوگیری از آبریزش بینی در کودکان را بیان خواهیم کرد.

آبریزش بینی در کودکان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. بسیاری از شرایط معمول و شایع وجود دارد که باعث آبریزش بینی می‌شود. پزشک متخصص اطفال همیشه بهترین فرد برای تشخیص مشکلات و بیماری‌های کودک شما است. همیشه در مورد علائم فرزند خود و قبل از شروع هرگونه درمان جدید برای آبریزش بینی با پزشک صحبت کنید.

آلرژی

تحقیقات نشان می‌دهد حدود نیمی از کودکان بین ۶ تا ۱۹ سال، حداقل نسبت به یک ماده حساسیت‌زا آلرژی دارند که رینیت آلرژیک (التهاب مخاط بینی) رایج‌ترین علائم آلرژی است.

هنگامی که سیستم ایمنی بدن برای مقابله با چیزی که به عنوان متجاوز احساس می‌کند، عمل می‌کند، فردی که آلرژی دارد ممکن است علائم آلرژی مانند گرفتگی بینی، عطسه، آبریزش چشم و خارش و قرمزی پوست را تجربه کند. با طولانی شدن یا بدتر شدن آلرژی‌ها، ممکن است گلودرد، سردرد و سرفه نیز در کودکان ایجاد شود. آلرژی می‌تواند خواب کودک را مختل کند، کودک احساس تحریک‌پذیری می‌کند و در روز بعد قادر به تمرکز نیست.

بیشتر آلرژی‌ها، از جمله آلرژی‌های فصلی، اگرچه ناخوشایند هستند، اما خیلی جدی نیستند. برخی دیگر از آلرژی‌ها، مانند آلرژی‌های شدید غذایی، می‌توانند جان فرد را به خطر بیندازند.

رینیت آلرژیک

رینیت آلرژیک به گروهی از علائم اشاره دارد که همگی مربوط به بینی هستند. فردی که دچار رینیت آلرژیک است، وقتی در معرض ماده حساسیت‌زا مانند گرده، موی حیوانات خانگی، گرد و غبار و کپک قرار گرفته و تنفس می‌کند، واکنش آلرژیک نشان می‌دهد.

رینیت آلرژیک یکی از علل شایع آبریزش بینی در بین سایر علائم آلرژی از جمله خارش بینی؛ آبریزش بینی با ترشحات شفاف؛ گرفتگی بینی یا احتقان؛ عطسه؛ قرمزی چشم‌ها همراه با اشک و خارش است.

سرماخوردگی

طبق تحقیقات آکادمی پزشکی اطفال آمریکا، کودکان در سن پیش دبستانی به طور متوسط شش تا هشت بار در سال دچار سرماخوردگی می‌شوند. آبریزش بینی یکی از علائم سرماخوردگی ناشی از عفونت ویروسی بینی و گلو است.

سایر علائم و نشانه‌های سرماخوردگی در کودکان عبارتند از:

• گرفتگی بینی
• سرفه کردن
• مشکل در بلع غذا
• تب پایین (۳۸ درجه سانتی‌گراد)
• عطسه کردن
• گلو درد

از آنجا که سرماخوردگی و آلرژی علائم مشترک زیادی دارند، تشخیص اینکه کودک شما سرما خورده یا آلرژی دارد، همیشه کار آسانی نیست. اگر کودک شما بعد از یک هفته تا ۱۰ روز بهتر شود، به احتمال زیاد دچار سرماخوردگی شده است. اگر به نظر می‌رسد علائم او پس از قرار گرفتن در معرض برخی مواد یا در اثر تغییرات فصلی بروز می‌کند، آلرژی است.

انحراف بینی

هنگامی که استخوان و غضروفی (تیغه) که حفره بینی را جدا می‌کند به یک طرف جا به جا شده باشد، باعث انحراف تیغه می‌شود و این امر باعث می‌شود یک مجرای بینی باریک‌تر از دیگری باشد. برخی از افراد با تیغه منحرف شده متولد می‌شوند. برخی دیگر نیز بر اثر زمین خوردن یا آسیب‌دیدگی دچار این مشکل می‌شوند.

در حالی که انحراف تیغه بینی به ندرت به درمان نیاز دارد، برخی از کودکانی که علائم شدید دارند، ممکن است با جراحی سپتوپلاستی برای تغییر شکل یا ترمیم تیغه بینی درمان شوند.

رینیت غیر آلرژیک

در حالی که رینیت غیر آلرژیک علائم مشترک زیادی با رینیت آلرژیک دارد، اما عوامل تحریک‌کننده‌ی مختلفی دارد. برخلاف رینیت آلرژیک، رینیت غیر آلرژیک به دلیل عفونت یا آلرژی ایجاد نمی‌شود، بلکه علت آن چیزی است که باعث تحریک بینی می‌شود.

برخی از محرک‌های رینیت غیر آلرژیک محیطی عبارتند از:

• نورهای خیلی زیاد و روشن
• تغییرات فشار بارومتریک
• هوای خشک و خنک
• دود سیگار
• عطرها
• غذاهای ادویه‌دار

برای جلوگیری از علائم و ناراحتی ناشی از رینیت غیر آلرژیک، به کودک خود کمک کنید تا از عوامل محیطی و موادی که به نظر می‌رسد به آن واکنش نشان می‌دهد، اجتناب کند.

عفونت‌های ویروسی در دستگاه تنفسی

عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی از جمله سرماخوردگی و آنفلوانزا معمولاً باعث آبریزش بینی به‌ویژه در کودکان کوچک‌تر می‌شود. علائم دیگر عفونت تنفسی ویروسی شامل گرفتگی بینی، سرفه و خارش گلو است.

ویروس‌هایی که باعث ایجاد آنفولانزا و سرماخوردگی می‌شوند، در صورت تماس کودکان با ترشحات بینی فرد آلوده و سپس دست زدن به چشم، بینی یا دهان، وارد مجاری تنفسی‌شان می‌شوند. به همین دلیل شستن دست و سایر عادات بهداشتی در کودکان بسیار مهم است تا از شیوع ویروس جلوگیری شود.

سینوزیت

سینوس مجموعه‌ای از فضاهای توخالی است که در اطراف چشم، بینی و پیشانی قرار دارد. اگر فردی دچار سرماخوردگی یا آلرژی شده باشد، ممکن است سینوس‌های او ملتهب شده و مخاط بیش‌ازحد معمولی را تولید کنند. اگر آن مخاط نتواند به‌خوبی تخلیه شود، سینوس‌ها مسدود می‌شوند.

میکروب‌هایی که در سینوس‌ها باقی می‌مانند، می‌توانند منجر به سینوزیت یا عفونت سینوسی شوند. علائم سینوزیت شامل تب، ترشحات سبز رنگ بینی و سردرد می‌باشند.

آبریزش بینی کودک شما می‌تواند چیزی بیشتر از یک دردسر باشد. وقتی عطسه می‌کنیم، سرفه می‌کنیم یا بینی خود را لمس می‌کنیم، ویروس‌ها در قطره‌هایی که بازدم می‌کنیم پخش می‌شوند؛ و اکثر والدین قطعاً تصدیق می‌کنند که کودکان کم سن و سال آن‌ها چند بار صورت خود را لمس می‌کنند و دستان خود را در دهانشان می‌گذارند.

برای جلوگیری از آبریزش بینی کودک، درمانی را انتخاب کنید که علت اصلی آن را هدف قرار دهد، خواه آلرژی باشد یا یک عفونت. درمان‌هایی که علائم خاص بینی را هدف قرار می‌دهند، می‌توانند برای آبریزش بینی خفیف نیز مفید باشند.

مایعات فراوان

صرف‌نظر از دلیل آبریزش بینی کودکتان، دادن مایعات به او همیشه ایده خوبی است. مایعات نقشی کلیدی در جلوگیری از کمبود آب بدن دارند که به نوبه خود می‌تواند باعث گرفتگی بینی شود. هنگامی که نوزاد یا کودکتان آبریزش بینی دارد، دیگر نیازی به دادن مایعات اضافی نیست، اما مطمئن شوید که او مقدار شیر مادر یا شیر خشک معمول خود را می‌خورد.

دستگاه بخور سرد

پزشکان توصیه می‌کنند که هر زمان که در محیط‌هایی که هوا به دلیل گرم بودن فضای داخلی خشک می‌شود، کودک دچار آبریزش بینی یا گرفتگی بینی می‌شود، بهتر است از یک دستگاه بخور برای مرطوب شدن هوا استفاده کنیم. این کار در بعضی موارد می‌تواند از غلیظ شدن زیاد مخاط بینی جلوگیری کند.

بهتر است از دستگاه‌های بخور سرد برای کودکان استفاده کنید (زیرا آب گرم منجر به سوختگی می‌شود)، همچنین برای جلوگیری از رشد کپک و باکتری در این دستگاه، توصیه می‌شود که آن را روزانه تمیز و خشک کنید.

وازلین

مرطوب بودن مداوم زیر بینی ممکن است باعث زخم شدن بینی کودک شما شود و پوست حساس او را نیز تحریک کند. برای محافظت از این ناحیه، یک لایه وازلین به زیر بینی کودک بمالید. از استعمال پماد ویکس خودداری کنید زیرا ممکن است باعث تحریک و یا حتی ناراحتی تنفسی در نوزادان شود.

آنتی هیستامین

کودکانی که دارای آبریزش بینی خفیف و سایر علائم آلرژی هستند ممکن است با داروهای آنتی هیستامین بهتر شوند. این داروها باعث مسدود شدن هیستامین می‌شوند، ماده‌ای که بدن در اثر واکنش آلرژیک آزاد می‌کند.

شستشوی بینی

معمولا از اسپری کلرید سدیم و پوآر نوزادان میتوان برای تمیز کردن بینی شیرخواران استفاده کرد.

داروهای ضد احتقان (بینی)

داروهای ضد احتقان برای بهتر کردن آبریزش و گرفتگی بینی در کودکان بزرگ‌تر تجویز می‌شود.

کورتیکواستروئیدها

اسپری‌های کورتیکواستروئید بینی، به کاهش التهاب و علائم آلرژی و رینیت غیر آلرژیک کمک می‌کنند.

آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی در شیرخوار باید کمی بیشتر از یک هفته طول بکشد. ویروس سرماخوردگی در کل ۱۰ روز دوام می‌آورد. آبریزش بینی اغلب کمتر از این دوره ۱۰ روزه طول می‌کشد، اما احتمالاً فقط یک یا دو روز است. اگر سرماخوردگی در کودک به مدت ۴-۳ روز طول بکشد، توصیه می‌شود کودک توسط پزشک متخصص اطفال ارزیابی و معاینه شود تا احتمال وجود ویروس‌های جدی‌تر مانند RSV یا سینوزیت رد شود.