آنفولانزا در کودکان، نوعی عفونت دستگاه تنفسی است که توسط ویروس آنفولانزا ایجاد می‌شود. عفونت ویروسی بر مجاری تنفسی موجود در ریه‌ها تأثیر می‌گذارد. شیوع آنفولانزا هر ساله بین پاییز و زمستان اتفاق می‌افتد. حمله آنفولانزا در کودکان عمدتا در ماه‌های زمستان دیده می‌شود. به طور کلی ویروس آنفولانزا کمتر از یک هفته فعال است. با این حال، در برخی از کودکان ممکن است این مشکل کاملا جدی شود و ممکن است نیاز باشد تا در بیمارستان بستری شوند. ما در این مقاله از بهترین متخصص اطفال در اصفهان به بررسی این عارضه در کودکان می پردازیم.
علل آنفولانزا در کودکان
ویروس‌های آنفولانزا عامل اصلی آنفولانزا هستند. سه نوع ویروس وجود دارد که مسئول آنفولانزا در کودکان هستند. آنها به شرح زیر هستند:
آنفولانزا نوع A&B
مشکل این گونه‌های ویروسی این است که این نوع ویروس‌ها معمولا جهش می‌یابند. در نتیجه، محافظت در برابر یک ویروس ممکن است شما را در برابر آنفولانزا محافظت نکند. هر ساله انواع جدیدی از ویروس‌ها متولد می‌شوند و افراد در معرض همان ویروس‌ها قرار می‌گیرند. استفاده از واکسن به طور نسبی از بدن در مقابل ویروس نوع “آ ” و “ب” محافظت می‌کند. هیچ وقت این واکسن‌ها به طور کامل تاثیر نمی‌گذارند.
آنفولانزا نوع C
این نوع ویروس آنفولانزا باعث بیماری تنفسی بسیار خفیفی می‌شود. در حقیقت ممکن است هیچ علائم مشخصی برای این نوع آنفولانزا وجود نداشته باشد. سرفه و عطسه رایج‌ترین راه انتقال ویروس آنفولانزا از یک کودک به کودک دیگر است. گاهی اوقات، این ویروس‌ها نیز تمایل دارند برای مدت کوتاهی در سطوح مختلف زندگی کنند. برخی از مناطق و سطوحی که در این زمینه نیاز به ذکر است، اسباب بازی، کتاب، خودکار، مداد، صفحه کلید، دستگیره در، تلفن و غیره است. ویروس همچنین ممکن است از طریق بطری آب آشامیدنی یا لیوان منتقل شود.
از طریق ظروفی که برای سرو و خوردن غذا استفاده می‌شود. همچنین ممکن است کودکان از طریق لمس چیزهایی که قبلاً توسط شخص مبتلا به آنفولانزا لمس شده است، به ویروس آنفولانزا آلوده شوند. عفونت زمانی گسترش می‌یابد که کودک همان دست آلوده را روی چشم، دهان یا بینی خود بگذارد.
علائم آنفولانزا در کودکان
بیشتر ما علائم و نشانه‌های آنفولانزا را با علائم سرماخوردگی اشتباه می‌گیریم زیرا بسیار شبیه به یکدیگر هستند. در زیر برخی از رایج‌ترین علائم و نشانه‌های آنفولانزا در کودکان ذکر شده است:
- بدن درد، که می‌تواند از متوسط تا شدید باشد
- گلو درد
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- تب که ممکن است تقریباً به ۳۹ تا ۴۰ درجه برسد
- سردرد زیاد
- خستگی و کوفتگی
- سرفه‌ای که مدام بدتر می‌شود
- عطسه مداوم
- حالت تهوع و استفراغ در بعضی از کودکان
- تب و لرز
- از دست دادن اشتها
- درد معده و ناراحتی معده
به طور کلی این علائم با مصرف داروها به آهستگی فروکش می‌کنند. با این حال، در بسیاری از موارد، ممکن است عوارض آنفولانزا گسترش پیدا کنند. در بسیاری از کودکان خردسال، آنفولانزا به بیماری‌های جدی دیگری مانند عفونت سینه (عفونت ریه)، خروسک (وضعیتی که در آن تارهای صوتی و گلو به شدت ملتهب شده و منجر به سرفه‌های شدید، صدای وحشتناک، تنفس پر سر و صدا و مانند آن می‌شود) و برونشیولیت، عفونت در مجاری تنفسی کوچکی است که به ریه‌ها می‌رسد و منجر به مشکل در تنفس و خس خس سینه می‌شود. سیستم ایمنی کودک به دلیل عفونت آنفولانزا به خطر افتاده و ضعیف می‌شود. این می‌تواند منجر به عفونت‌های باکتریایی در بدن مانند سینوس‌ها (سینوزیت)، گوش (اوتیت) و ریه‌ها (ذات الریه) شود. در صورت جدی شدن آنفولانزا و افزایش بیش از حد تب، قلب و مغز می‌توانند با این عفونت تحت تاثیر قرار بگیرند.
تشخیص آنفولانزا در کودکان
وقتی کودک در فصل آنفولانزا علائم آنفولانزا دارد، پزشک ممکن است کودک را از نظر جسمی بررسی کند و مشکل را تشخیص دهد. برخی از علائم متداول آنفولانزا مانند تب شدید، درد در عضلات و گلو، مشکلات تنفسی در دستگاه تنفسی، خستگی، بی‌حالی و غیره وجود دارد. برای اطمینان از تشخیص، دکتر ممکن است بخواهد برخی آزمایشات و تحقیقات را انجام دهد. آنها به شرح زیر است:
- گرافی از قفسه سینه کودک. این کار عمدتاً برای دیدن میزان عفونت و رد احتمال سینه پهلو انجام می‌شود.
- نمونه مخاط را از گلو یا بینی می‌گیرند و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌کنند. همراه با تجزیه و تحلیل منظم، ممکن است پزشک آزمایش کشت آن را از شما بخواهد.
- آزمایش خون برای رد کردن هر نوع بیماری دیگری که علائم مشابهی دارد انجام می‌شود.
درمان آنفولانزا در کودکان
بیشتر والدین وقتی پزشک می‌گوید هیچ درمان قطعی برای آنفولانزا وجود ندارد، تعجب می‌کنند. ویروس آنفولانزا حداکثر ۷ روز عمر دارد و پس از آن به طور خودکار از بین خواهد رفت. هیچ داروی ضد ویروسی در درمان سریع آنفولانزا کمک نخواهد کرد. برای تب بالا می‌توان شربت استامینوفن داد. این کار نه تنها تب را کاهش خواهد داد، بلکه باعث آرامتر شدن بدن درد هم می‌شود. پزشکان توصیه می‌کنند برای آنفولانزا از آنتی بیوتیک استفاده نکنید چون هیچ تاثیری ندارد. آنتی بیوتیک باعث می‌شود کودک ضعیف شود و حتی عوارض جانبی مانند عدم اشتها، ناراحتی معده یا حتی یبوست در بسیاری از آنها ایجاد کند. در عوض راه‌هایی را برای آرامتر کردن کودک امتحان کنید.
- از کودک بخواهید تا حد امکان استراحت کند.
- در صورتی که بینی کودک مسدود شده است و در تنفس مشکل دارد، سعی کنید اسپری بینی یا قطره‌های سالین یا از مواد طبیعی برای استنشاق بهتر او استفاده کنید تا ناراحتی او در تنفس کاهش پیدا کند.
- برای گلو درد و خشکی دهان، سوپ گرم ایده بسیار خوبی است. این سوپ‌ها نه تنها طعم عالی دارند، بلکه در عین حال مغذی هستند.
- برای تب بالا و عفونت ویروسی، بدن معمولا کم آب می‌شود. کودک را تشویق کنید تا مقدار زیادی از آب یا آب میوه برای هیدراته ماندن بدن استفاده کند.
- از دادن آنتی بیوتیک به کودک خودداری کنید، داروهای سرفه و یا ضد احتقان سینه و بینی عملا تاثیری ندارند.
پیشگیری از آنفولانزا در کودکان
گسترش آنفولانزا در کودکان را می‌توان با احتیاط‌های مناسب و اقدامات پیشگیرانه تا حد زیادی به حداقل رسانید و از آن جلوگیری کرد. برخی از شایع‌ترین راه‌های پیشگیری از آنفولانزا در کودکان عبارتند از:
شستن درست دست‌ها
این شایع‌ترین و بهترین راه برای مبارزه با ویروس آنفولانزا در کودکان است.
- همیشه پس از تماس با فردی که دچار برخی مشکلات تنفسی است، دست‌ها را به طور کامل بشویید
- همیشه پس از عطسه، سرفه یا پاک کردن بینی دست‌ها را به درستی بشویید
- پس از پاک کردن بینی یا صورت کودک دست خود و فرزندتان را بشویید
- در صورتی که صابون و آب برای شستن دست‌ها در دسترس نیست، سعی کنید از محلول الکل و دستمال مرطوب برای تمیز کردن دست‌ها استفاده کنید. ضدعفونی کننده‌های دست نیز در این زمینه کاملا مفید هستند. با این حال این مواد را از دسترس کودک دور نگه دارید چون ممکن است آنها این مایع را قورت دهند.
ایمن سازی
ایمن سازی راهی است که می‌توان از آنفولانزا جلوگیری کرد. کودکانی که بیش از ۶ ماه سن دارند می‌توانند هر سال یک واکسن آنفولانزا دریافت کنند. اثر واکسن به مدت یک سال یا بیشتر باقی می‌ماند. این به این دلیل است که هر سال انواع جدیدی از ویروس‌ها باعث آنفولانزا می‌شوند و واکسن آنفولانزا بر همان اساس آماده می‌شود. مصرف این واکسن برای کودکانی که در معرض خطر بالای عوارض ناشی از آنفولانزا قرار دارند بسیار مهم است. کودکانی که بیماری مزمن دارند والدین‌شان باید در زمان مناسب کودک خود را ایمن سازی کنند.
پوشاندن بینی و دهان در حین سرفه و عطسه
موارد خاصی وجود دارد که باید در خانه به همه اعضای خانواده آموزش داده شود، نه تنها برای جلوگیری از آنفولانزا، بلکه به عنوان بخشی از آداب و رسوم خوب بهتر است همه این‌ها را بدانند. به کودک خود یاد بدهید که هنگام سرفه یا عطسه، بینی و دهان را با دستمال بپوشاند. هرگز نباید کودک بدون اینکه جلوی دهان خود را بگیرد سرفه یا عطسه کند.
اجتناب از به اشتراک گذاری وسایل و اسباب بازی
کودکان کوچک تمایل دارند که همه چیز را در دهان خود قرار دهند. اگر اسباب بازی‌ها توسط کسی که به آنفولانزا مبتلا شده است لمس شده باشد، توصیه می‌شود اسباب بازی‌ها را تا زمانی که به طور کامل تمیز شوند، دور نگه دارید. این برای موارد دیگر مانند حوله، فنجان، عینک، ظروف و مانند آن قابل اجرا است.
اگر فرزندتان آنفولانزا داشته باشد موردی برای ناراحت شدن یا وحشت وجود ندارد. در بسیاری از موارد می‌توان به راحتی در خانه با قرص پاراستامول او را درمان کرد. با این حال، اگر احساس می‌کنید که همه چیز از کنترل شما خارج شده است، همیشه توصیه می‌شود که به پزشک مراجعه کنید یا کودک را برای درمان فوری به بیمارستان ببرید.
پزشک ممکن است بسته به صلاحدید برخی داروهای ضد ویروس مانند اوسلتا میویر برای کودک شما تجویز کند.
